10. BÖLÜM LA İLAHE İLLALLAH NEDİR?

İslam dininin sembolü ve dini İslam’ın kabulü anlamına gelen Kelime-i Tevhid ve Kelime-i Şehadet; Allah’tan (c.c) başka ilah olmadığı ve ilah olarak yalnızca Allah’ın (cc) kabul edilmesi anlamına gelir. İslam dininin merkezinde “İlah” ismi celilesi yani kime ibadet edileceği ve kulluğun kime yapılacağı meselesi vardır. Bu nedenle ilk peygamberden son peygambere kadar tüm resûller, kavimlerini Allah’ın (c.c) uluhiyetine davet etmişlerdir.

La ilahe illallah ifadesinin kelime sıralanışına göre Türkçe karşılığı şöyle olur:

“Hak ilah yoktur, Allah'tan başka!”

Bu cümle ile ifade edilen ma'nanın ne olduğunu anlamak, ilah kelimesinin ne anlama geldiğini doğru bilmeye bağlıdır.

İlah kelimesi, bir çok kişinin sandığının aksine, Rabb veya Yaratıcı ya da Kanun Koyucu anlamlarına gelmez.

İlah kelimesi, bütün Arab dili bilginlerinin söz birliği ile ma'bud, yani kendisine tapılan, ibadet edilen şey demektir.

Yukarıdaki ifadede ilah kelimesinin yerine, bu kelimenin doğru anlamı olan ma'bud kelimesini koyduktan sonra, “Hak ma'bud yoktur, Allah'tan başka!” şeklinde ifade edilen ma'nanın ne olduğunu anlamak da ma'bud yani kendisine ibadet edilen sözcüğünde vurgulanan ibadetin ne anlama geldiğini doğru bilmeye bağlıdır.

İbadet yani tapmak veya tapınmak; tam bir sevgi, korku ve ümit ile; zelil oluşu, muhtaç, aciz, fakir ve hakir oluşu gösterip, gönülden tam bir bağlılık ile boyun eğmedir.

Allah'ın (c.c) sevdiği ve razı olduğu, sözlü veya fiili, batınen ya da zahiren yapılan bütün fiiller birer ibadettir. Yalvarmak, dua etmek, medet ummak, sığınmak, secde etmek, adak adamak, kurban kesmek ibadetin en hususi örneklerinden bir kaç tanesidir.

Allah’ı ilah edinmek; Allah’a (cc) ve O’nun hükümlerine mutlak teslimiyettir. Mülkün O’na ait olduğuna inanmak ve mülkünde tek söz sahibi olanın O olduğunu ikrardır.

Allah’ı (cc) ilah edinmek; O’nu her işte vekil kabul edip O’na güvenmek, rahatlık ve sıkıntı anında yalnızca O’na dua etmek, fayda ve zararın O’nun elinde olduğuna inanmak, namazı, kurbanı, hayatı ve ölümü O’na has kılmaktır.

Allah’ı (cc) ilah edinmek, O’nun kullarına yakın olduğunu, O’na ulaşmak için aracıya ihtiyaç olmadığını, kullarına sevgi ve merhameti nedeniyle elçiler yolladığını, dinin tek kaynağının vahiy ve onu açıklayan elçiler olduğunu kabul etmektir.

Müstekbir tağutları korkutan işte bu açılımdır. Çünkü “La ilahe illallah”, kandırılarak sömürülen toplumu uyandırır; müstekbirlere hakkın karşı konulmaz delilleri karşısında söyleyecek söz bırakmaz.

Öyleyse, Hak ilah yoktur, Allah'tan (c.c) başka! Şeklinde çevirdiğimiz la ilahe illallah kelimesi, “Allah'tan (c.c) başka hiç kimseye ibadet edilmez” yani O'dan başkasına yalvarıp yakarılmaz. O'ndan başkasına dua edilmez, O'ndan başkasından medet istenmez, O'ndan başkasına sığınılmaz, O'ndan başkasına secde edilmez, adak adanmaz, kurban kesilmez ve bunlar dışında kalan hiçbir ibadet çeşidi ile O'ndan başkasına ibadet edilmez, tapılmaz demektir.

Şu iki ayete-i kerime, la ilahe illallah kelimesinin bu anlama geldiğini herkesin kavrayabileceği bir açıklıkla ifade etmektedir.

Birinci Ayet;

Yüce Allah (c.c) şöyle buyurur.

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ إِنَّنِي بَرَاء مِّمَّا تَعْبُدُونَ *إِلَّا الَّذِي فَطَرَنِي فَإِنَّهُ سَيَهْدِينِ *وَجَعَلَهَا كَلِمَةً بَاقِيَةً فِي عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

“Hani bir vakit İbrahim, babasına ve kavmine şöyle demişti: ' Ben, sizin ibadet ettiğiniz şeylerden beriyim, beni yaratan hariç. O, beni doğru yola iletecektir.' Sonra (İbrahim) bunu belki halka dönerler diye, kendinden sonra gelecekler için baki bir söz yaptı.” (Zuhruf,26-28)

İbrahim aleyhisselam'ın bıraktığı baki söz, la ilahe illallah sözüdür.

O, bu sözün ifade ettiği ma'nayı “Ben sizin ibadet ettiğiniz şeylerden beriyim, beni yaratan hariç” cümlesiyle ifade etmiştir.

İbrahim aleyhisselam'ın sözündeki

“Ben, sizin ibadet ettiğiniz şeylerden beriyim” ifadesi,

“La ilahe” sözcüğünün,

“illellezi, fetarani/beni yaratan hariç” ifadesi de

“illallah” sözcüğünün tam karşılığıdır.

Öyleyse “la ilahe illallah’ın anlamı, bizi yaratan Allah (c.c) dışında, insanların ibadet ettiği her şeyden beri olmaktır.

İbrahim aleyhisselam'ın beni yaratan hariç demesi, o müşriklerin ibadet ettiği ilahlardan birinin de Allah (c.c) olduğunu gösterir. Yani müşrikler, hem Allah'a (c.c) hem de başkalarına ibadet eden, dindar kimselerdir.

Ayrıca “Allah(c.c) hariç” demek yerine “beni yaratan hariç” demesi, yaratanın Allah (c.c) olduğunu kabul ediyor olmalarını onlara karşı delil olarak zikredip onları ilzam etmek içindir. Yani müşrikler tek yaratanın Allah (c.c) olduğuna inanıyorlar, soruldukları zaman da çekinmeden söylüyorlardı.

İkinci Ayet ;

Yüce Allah (c.c) şöyle buyurur.

قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْاْ إِلَى كَلَمَةٍ سَوَاء بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللّهَ وَلاَ نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلاَ يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضاً أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللّهِ فَإِن تَوَلَّوْاْ فَقُولُواْ اشْهَدُواْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ

“De ki: Ey kitab ehli! Sizinle bizim aramızda eşit bir söze gelini. Kimseye ibadet etmeyelim, Allah'tan başka. Hiçbir şeyi ortak koşmayalım O'na. Birbirimizi rabbler edinmeyelim. Allah'ın yanısıra. Eğer yüzçevirirlerse deyin ki, şahid olun ki bizler müslümanlarız.” (Al-i İmran, 64)

Nebi sallallahu aleyhi ve sellem'in onları davet ettiği söz, la ilahe illallah sözüdür.

Yüce Allah'ın (c.c)buyruğunda bu sözün ifade ettiği ma'na “Kimseye ibadet etmeyelim, Allah'tan (c.c) başka.” cümlesiyle ifade edilmiştir.

Ayetteki “la na'bude” “Kimseye ibadet etmeyelim” cümlesi

“La ilahe” sözcüğünün,

“illallah” “Allah'tan başka” cümlesi de

“İllallah” sözcüğünün tam karşılığıdır.

“Hiçbir şeyi ortak koşmayalım O'na” ifadesi de bu anlamı pekiştirmek içindir.

Öyleyse la ilahe illallah’ın anlamı “Allah'tan (c.c) başka hiç kimseye ibadet etmeyelim.” demektir.

Bütün bunlardan anlaşıldığı üzere la ilahe illallah sözü, Allah'ın (c.c) varlığını veya yaratıcı olduğunu kabul etmeyi değil, varlığı ve yegane yaratıcı olduğunu herkesçe bilinen Yüce Allah'ı (c.c) ibadette birlemeyi, O'ndan başkasına ibadet etmeyi ve O'ndan başka her bir ibadet edileni reddetmeyi ifade eder.

Bunları Allah Teala 'dan başka kim yapabilir.?

“De ki: ‘Allah’a hamd, seçkin kullarına selam olsun.’ Allah mı daha hayırlıdır, yoksa (Allah’a) ortak koştukları mı? (Onlar mı daha hayırlıdır yoksa) gökleri ve yeri yaratan, sizin için gökten su indiren (Allah mı)? Ki o suyla, sizler için göz alıcı güzellikte bahçeler bitirdik. Siz, onun tek bir ağacını dahi bitiremezdiniz! Allah’la beraber başka bir ilah mı? (Hayır, Allah’tan başka ilah yok!) İşin aslı onlar, (başka varlıkları Allah’a denk tutup) sapan bir topluluktur. (Onlar mı daha hayırlıdır yoksa) yeryüzünü yerleşke/yaşama alanı kılan, onun arasında ırmaklar yaratan, o (sarsılmasın diye dağlardan) kazıklar çakan, iki denizin arasına (birbirlerine karışmasınlar diye) engel koyan (Allah mı)? Allah’la beraber başka ilah mı? (Hayır, Allah’tan başka ilah yok!) İşin aslı onların çoğu bilmiyorlar. (Onlar mı daha hayırlıdır yoksa) dua ettiğinde darda kalmışın duasına icabet eden, kötülüğü gideren ve sizleri yeryüzünün halifeleri kılan (Allah mı)? Allah’la beraber başka ilah mı? Ne kadar da az öğüt alıyorsunuz. (Onlar mı daha hayırlıdır yoksa) karanın ve denizin karanlıklarında size yol gösteren, rahmeti (olan yağmurdan önce) müjdeci olarak rüzgârları gönderen (Allah mı)? Allah’la beraber başka ilah mı? Allah, onların şirk koştuklarından yücedir. (Onlar mı daha hayırlıdır yoksa) yaratmayı ilkin başlatan sonra (dirilterek) onu tekrarlayacak olan, sizleri gökten ve yerden rızıklandıran (Allah mı)? Allah’la beraber başka ilah mı? De ki: ‘Eğer doğru söylüyorsanız (içinde hiçbir şüphe olmayan kesin) kanıtınızı getirin.”( 27/Neml, 59-64)

Dini, toplumsal yapısı ve kendi iç dünyası parçalanmış bir insan, her türlü yönlendirmeye, sömürüye ve kullanıma açıktır. La ilahe illallah; Allah’ı (c.c) birlemek, hayatın merkezine O’nu (cc) yerleştirmektir. La ilahe illallah; sömürenlerin parçaladığı ne varsa, Allah’ın (c.c) isteği doğrultusunda birleştirmek, kula kulluğun tüm sebeplerini izale etmektir.

“La ilahe illallah” diyen insanın yaşama gayesi bellidir, ne için ölmesi gerektiğini bilir, doğrunun ölçüsünü öğrenmiştir.

Böyle bir insan sömürüye kapalıdır. Kim ne derse desin onun dönüp hükmünü soracağı merci tek ilah olan Allah Teâlâ 'dır.

Bil ki şüphesiz, Allah’tan başka (ibadeti hak eden) hiçbir ilah yoktur. Kendi günahların, mümin erkek ve mümin kadınların (günahları) için bağışlanma dile. Allah, dolandığınız yeri de konakladığınız yeri de bilir.” [49]

Tevhid işte budur..."